امروز حواشی جلسه علنی مجلس پر شده بود از زمزمه‌های استعفای ظریف و حواشی آن. نمایندگان شنیده‌هایشان را می‌گفتند و البته با صدایی آهسته. آنچه درمیان گفته‌ها و شنیده‌هایشان مشترک بود حکایت تلاش‌ها برای منصرف کردن ظریف از ترک ساختمان وزارت‌خارجه بود.

فائزه عباسی: در طول روز شاید چندین پست تلگرامی و اینستاگرامی از سوی مسوولین منتشر می شود و کمتر موردی پیش آمده که حواشی جدی را به دنبال داشته باشد؛ اما این رویه در ساعات پایانی شب گذشته با پست اینستاگرامی محمد جواد ظریف تغییر کرد.

«از بزرگواری مردم عزیز و دلاور ایران و مسئولین محترم در ۶۷ ماه گذشته بسیار سپاسگزارم. از ناتوانی برای ادامه خدمت و تمام کاستی‌ها و کوتاهی‌ها در دوران خدمت صمیمانه پوزش می‌خواهم. شاد و سربلند باشید.» اینها جملاتی است که محمدجواد ظریف آن را در صفحه اینستاگرامش می نویسد؛ جملاتی که یک معنا بیشتر ندارد و آن استعفای وزیر خوش‌نام دولت روحانی از ادامه همکاری با دولت دوازدهم است. هرچند خبر کوتاه بود اما آنچنان شوکی ایجاد کرد که حتی بازار طلا و ارز را هم تحت تاثیر قرار داد.

درحالی که همه انگشت به دهان به متن استعفای ظریف خیره شده بودند یک سوال در ذهن ها موج می زد ؛ «چرا؟» همین سوال گمانه زنی های مختلفی را مطرح می کرد که البته مهمترین آن حول محور حضور بشار اسد در تهران می چرخیn. دیداری که با رهبر انقلاب و رئیس جمهور و حتی حضور چهره‌های  نظامی مانند سردار سلیمانی صورت گرفت اما خبری از محمدجواد ظریف نبود. موضوعی که معمولا در عرف دیپلماسی  کمتر اتفاق می افتد.

موضوع استعفا ظریف آنقدر پر هیاهو شد که سایه اش بر سر جلسه علنی امروز مجلس نیز سنگینی می‌کرد.

موازی‌کاری غیرمسوولانه

درماجرای استعفای ظریف یکی از موضوعات مطرح بحث موازی‌کاری‌هاست که البته علی مطهری در گفت و گو با اعتمادآنلاین آن را متوجه نهادهای نظامی می کند. مطهری در این رابطه می گوید: دولت و وزارت خارجه باید اقتدار خود را به دست بیاورند و اجازه دخالت نهادهای غیر مسئول را در سیاست خارجی ندهند.

 او تاکید کرد: دولت باید اقتدار داشته باشد و در این خصوص یک مقدار مقصر دولت است که دائما عقب‌نشینی کرده و دیگران دائما در کارهایش دخالت می‌کنند.

نایب رئیس مجلس تصریح کرد: نهادهای موازی غیرمسئول مانند نهادهای نظامی در سیاست خارجی کشور دخالت می کنند.

 مطهری در پاسخ به اینکه با توجه به عدم حضور وزیر امور خارجه در سفر بشار اسد به تهران، اگر ظریف بماند می‌تواند با قدرت به کار خود ادامه دهد یا نه، گفت: اگر بماند باید بتواند با قدرت به کار خود ادامه دهد.

وقتی دشمن شاد شد

علی نجفی خوشرودی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز درباره استعفای ظریف به خبرآنلاین می‌گوید: «همانطور که آقای ظریف نیز اشاره‌هایی کردند این استعفا بی ارتباط به سفر بشار اسد نیست.  ایشان از برخی ناهماهنگی‌ها در این زمینه ناراضی بودند.

او در پاسخ به این سوال که این اتفاق چه تاثیری می‌تواند بر دستگاه دیپلماسی داشته باشد گفت: این موضوع قطعا بر دستگاه دیپلماسی ما تاثیر منفی می گذارد کما اینکه امروز می‌بینیم آمریکا و اسرائیل عملا از استعفای ظریف خوشحال هستند درحالی که ما باید با هماهنگی بیشتر دستگاه دیپلماسی را تقویت کنیم.

او درباره اینکه مخالفان داخلی چقدر در این ماجرا موثر بودند نیز می گوید: یک مجموعه‌ای از عوامل در این ماجرا دخیل بوده است اما نمی توان گفت تنها دخالت مخالفان منجر به این استعفا شده است. به نظر می رسد ناهماهنگی‌ها دلیل عمده این استعفا باشد.

ظریف حق دارد

مرتضی صفاری نطنزی نماینده مردم نطنز و سفیر سابق ایران در اسپانیا در این رابطه به خبرآنلاین می‌گوید:«من هم اگر جای ظریف بودم همین کار را میکردم به هر حال جایگاه دیپلماسی در این ماجرا سفر بشار اسد تضعیف شد به عبارت دیگر ظریف به عنوان کسی که مسوول دستگاه دیپلماسی است و باید در قبال دیپلماسی باید به کل کشور پاسخگو باشد عدم حضورش تضعیف جایگاه وزارت خارجه است.»

او در پاسخ به این سوال که چرا ظریف به جلسه دیدار با بشار اسد دعوت نشد گفت:«من نمی دانم چرا ظریف به این جلسه دعوت نشد.  باید این موضوع را از افرادی که برنامه ریزی می کنند پرسیده شود.»

او ادامه می‌دهد:« در تماس هایی که پیش از این با آقای ظریف داشتیم ایشان همواره بیان میکرد با آقای سلیمانی هماهنگی کامل دارد و ارتباطات نزدیکی در این میان وجود دارد لذا قاعدتا نباید این اتفاق رخ می داد بنابراین انچه رخ داد یک اتفاق غیرمترقبه بود.»

صفاری در پاسخ به این سوال که ایا عمدی در دعوت سردار سلیمانی و عدم دعوت ظریف وجود داشته است می گوید: برایند بیرونی این موضوع، نشان می دهد چنین مسئله‌ای وجود داشته است. او ادامه می‌دهد: اگر حتی نمی‌خواستند ظریف در این جلسه حضور داشته باشد بهتر بود برنامه را به صورتی تنظیم می‌ کردند که حداقل ظریف در یک سفر خارجی باشد؛ ولی چه بگویم...

وی افزود: به نظرم جایگاه وزارت امور خارجه تضعیف شده است و آن نقش و جایگاه را از دست داده است و متاسفانه دخالت‌های دیگران بیشتر شده است. البته پیش از این هم آقای ظریف از این موضوع گلایه مند بود اما این اتفاقات اخیر به صورت عریان آن را نشان داد.

او درباره قطعیت استعفای ظریف هم می‌گوید: آنچه مربوط به ظریف است که قطعی است اما طرف دوم که دولت باشد و باید آن را بپذیرد هنوز اعلام موضع نکرده است.من شنیده ام  هم دستگاه ریاست جمهوری و هم از سمت دفتر رهبری تلاش هایی برای بازگشت ایشان صورت گرفته است. البته اینها شنیده های من است اما اینکه چقدر واقعیت داشته باشد خبر ندارم.

این عضو کمیسیون امنیت ملی درباره اینکه این استعفا چقدر می تواند در دستگاه دیپلماسی تاثیرگذار باشد گفت: اگر به همین روال ادامه پیدا کند این موضوع می تواند تاثیر منفی در دستگاه دیپلماسی ما داشته باشد و دیپلمات های ما انگیزه خود را از دست می دهند.